مرقد طلحة بن عبیداللهمرقد طلحة بن عبیدالله از صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، در شرق شهر زبیر، میان خرابه‌های بصره قدیم، در کشور عراق قرار دارد. ۱ - معرفی اجمالیابوعبدالله طلحة بن عبیدالله تَیمی، از پیشگامان در اسلام بود و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، میان او و زبیر، در مکه، پیمان برادری بست. ۲ - نحوه درگذشتمنابع مختلف، اعتراف طلحه به مشارکت در قتل عثمان و پشیمانی وی را نقل کرده‌اند. به همین دلیل بود که در میانه جنگ جمل، مروان بن حکم که از لشکریان طلحه بود، با پرتاب تیری، وی را کشت. ۳ - محل دفنطلحه در منطقه‌ای نزدیک میدان معرکه جمل، کنار آب رودخانه، دفن شد. به گزارشی، چندی بعد، وی را در خواب دیدند که از گذشتن آب بر جنازه‌اش، شکایت می‌کند و بعد از این بود که جنازه طلحه را که سبز شده و صورت و محاسنش، خورده شده بود، بیرون آوردند و در خانه‌ای، داخل شهر دفن کردند. ۴ - توصیف بناقبر طلحه، از صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، در شرق شهر زبیر، میان خرابه‌های بصره قدیم، قرار دارد و ساختمان روی آن، در سال ۶۲۴ ه. ق، به دست امیر شمس‌الدین باتکین، در دوره مستنصر عباسی، ساخته شده است. [۷]
عانی، احمد، المشاهد ذات القباب المخروطة فی العراق، ص۶۴.
به گزارش ابن‌بطوطه، قبر طلحه در شهر بصره، در قرن هفتم، زیارتگاه و دارای قبه و بارگاه و مورد توجه مردم بود و کنارش، زاویه‌ای قرار داشت که در آن، به مسافران طعام می‌دادند. [۹]
حرزالدین، محمد، مراقد المعارف، ج۱، ص۴۱۹.
مرقد طلحه، شامل بنای مربع گنبدداری است که در سمت شرقی آن، مسجد جدیدی وجود دارد. این مسجد را وزارت اوقاف عراق، در سال ۱۳۹۳ ه. ق- ۱۹۷۳ م، ساخته است. نمای آن مربع شکل، به طول هر ضلع، ده متر است که بر فراز آن، گنبدی مدور وجود دارد و رواقی نیز متصل به مسجد، به طول ده متر و عرض دو متر، وجود دارد. [۱۰]
سامرائی، ابراهیم، تاریخ مساجد البصره، ص۷۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مرقد طلحة بن عبیدالله» ج۲، ص۲۰۵. |